Στη γενική συνέλευση του Δικτύου Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας, την Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011, αποφασίστηκαν οι σκοποί του τοπικού δικτύου ανταλλαγών, οι θεμελιώδεις αρχές και αξίες και οι κανόνες λειτουργίας καθώς και η ονομασία του κοινωνικού νομίσματος, Επίσης συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας όπως η Συντονιστική, η Διαχειριστική και η ομάδα προώθησης και ενημέρωσης.
Η ιστοσελίδα του Δικτύου, που ξεκίνησε να λειτουργεί, είναι η http://economy.liakoni.gr.
Σκοπός και Οργανωτικές Αρχές του Δικτύου Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας
Σκοπός του Τοπικού Δικτύου Ανταλλαγών: Η κοινωνική αλληλεγγύη μέσω της αμοιβαίας ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών και η ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά κοινωνικών ομάδων. Η υποστήριξη της τοπικής οικονομίας μέσα από θετικές δράσεις που ενθαρρύνουν την δημιουργία και τις ανταλλαγές αγαθών και υπηρεσιών στα πρότυπα του διεθνούς συστήματος ανταλλαγών LETS.
Θεμελιώδεις μας αρχές και αξίες είναι:
• η κοινωνική αλληλεγγύη
• η ποιότητα ζωής
• η ατομική και κοινωνική ευθύνη
• ο σεβασμός στη διαφορετικότητα
• η άμεση και συμμετοχική δημοκρατία
• η μη βία
• η βιωσιμότητα
• η οικολογική σοφία
Τι είναι το τοπικό δίκτυο ανταλλαγών;
Είναι μια μορφή συναλλαγής κι ένα ανεξάρτητο σύστημα ανταλλαγής υπηρεσιών χωρίς τόκο και κέρδος, που βοηθάει τις τοπικές κοινωνίες να αναπνεύσουν, να ζήσουν και να αναπτυχθούν μέσα σε δύσκολες οικονομικά εποχές. Είναι με λίγα λόγια ένας τρόπος να ζεις και να εργάζεσαι χωρίς χρήματα.
Τα τοπικά δίκτυα ανταλλαγών στηρίζονται στην αυτοοργάνωση των ανθρώπων σε τοπικό επίπεδο (γειτονιά, πόλη, χωριό), οι οποίοι, αφού καταγράψουν τις ανάγκες και τις ειδικότητες του καθενός που συμμετέχει, ανταλλάσσουν μεταξύ τους προϊόντα ή υπηρεσίες ανεξαρτητοποιημένοι από το χρήμα και τις τιμές της προσφοράς και της ζήτησης της αγοράς, φτιάχνοντας έτσι ένα τοπικό δίκτυο. Σ’ αυτό ο καθένας δηλώνει τι μπορεί να προσφέρει και τι έχει ανάγκη. Η ανταλλαγή αφορά αγαθά, υπηρεσίες ή γνώσεις. Όλοι προσφέρουν και όλοι έχουν κάποια στιγμή κάτι ανάγκη.
Στο δίκτυο μας π.χ. προσφέρονται υπηρεσίες ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, ράπτη, τοποθέτησης πλακιδίων, ελαιοχρωματισμού, ξυλουργικών εργασιών, κηπουρικών εργασιών, ιατρικές υπηρεσίες, γραφιστικές εργασίες, μοντάζ ήχου - εικόνας, εκμάθηση ξένων γλωσσών, χορού, υπολογιστών, μαθημάτων γυμνασίου - λυκείου, τοπογραφικές συμβουλές, νομικές συμβουλές, λογιστικές υπηρεσίες αγροτικές εργασίες και αγαθά και πολλά άλλα. Κάποιοι από τα μέλη, έχουν και αυτοκίνητο και μπορούν να μεταφέρουν ανθρώπους σε διάφορους προορισμούς, ή έχουν ελεύθερο χρόνο να προσέξουν το παιδί κάποιου, ή ακόμα και να πληρώσουν λογαριασμούς, που κάποιος δεν έχει το χρόνο να τρέξει να πληρώσει. Ας υποθέσουμε, ότι μια ηλικιωμένη γυναίκα, που ζει με μια μικρή σύνταξη, έχει πρόβλημα με τα υδραυλικά του σπιτιού της και δεν έχει τα χρήματα να πληρώσει κάποιον υδραυλικό. Έρχεται ένα μέλος του συστήματος και κάνει τη δουλειά και η γυναίκα χρεώνεται σε κοινωνικό νόμισμα και θα αποπληρώσει κάνοντας κάποιες δουλειές σε κάποια μέλη του συστήματος. Μπορεί να μαγειρέψει για κάποιους ή να διαβάσει και να προσέξει τα παιδιά κάποιων άλλων. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι κάθε υπηρεσία έχει διαφορετική αξία. Όταν καλέσεις κάποιον να βάψει το σπίτι σου ή να φτιάξει μια βλάβη στο αυτοκίνητό σου, δεν την ξεχρεώνεις με το να προσέξεις μία ώρα το παιδί κάποιου. Αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης του κοινωνικού νομίσματος, η διευκόλυνση των ανταλλαγών μεταξύ υπηρεσιών και προϊόντων που έχουν διαφορετική αξία.
Με τα τοπικά δίκτυα ανταλλαγών, απλά κρατάς ζωντανό το εισόδημά σου, δεν πληρώνεις το κέρδος που θέλουν οι επαγγελματίες και φυσικά εξαφανίζεις από τη ζωή σου όλους τους κρυφούς και φανερούς φόρους που υπάρχουν παντού. Μια πρόσφατη γερμανική έρευνα έδειξε ότι οι φόροι, που κρύβονται παντού, φτάνουν στο 75% του ενοικίου που πληρώνουμε για ένα καλό σπίτι. Στα συστήματα τοπικών δικτύων ανταλλαγών μπορείς να μπεις χωρίς κανένα κεφάλαιο, μπορείς να ξεκινήσεις από το μηδέν.
Τα κοινωνικά νομίσματα δεν εκδίδονται από κάποια τράπεζα αλλά από το ίδιο το άτομο κατά τη διαδικασία της συναλλαγής και του εμπορίου. Αυτό κάνει τα κοινωνικά νομίσματα να ξεχωρίζουν από όλες τις άλλες μορφές συναλλαγής. Στην πραγματικότητα έχεις ένα μπλοκάκι όπου καταγράφονται πόσα κοινωνικά νομίσματα κοστίζουν οι υπηρεσίες που προσφέρεις και που δέχεσαι και αυτό, μετά, μεταφέρεται και καταγράφεται στην «τράπεζα» του συστήματος. Το σύστημα είναι ένας τέλειος ενδιάμεσος μεταξύ της προμήθειας υπαρκτών αγαθών και της ζήτησης. Τα μέλη σε τακτά χρονικά διαστήματα κάνουν συνελεύσεις για διάφορα θέματα και έχουν το δικαίωμα να διαγράψουν κάποιο μέλος, αν αυτό δεν ανταποδίδει τις υπηρεσίες που δέχεται.
Πρέπει ακόμα να αναφερθεί ότι το κοινωνικό νόμισμα δεν ανταλλάσσεται με χρήματα. Όσοι χρησιμοποιούν το σύστημα, δεν αφήνουν το τοπικό νόμισμα και τις δουλειές τους, αλλά έχουν έναν παράλληλο δρόμο, που βοηθάει το εισόδημά τους και στην πράξη είναι σαν να γίνεται μεγαλύτερο.
Οι συναλλαγές γίνονται με τον τρόπο που κάθε Σύστημα αποφασίζει με ισότιμες συλλογικές διαδικασίες. Χρησιμοποιείται μια συμβολική μονάδα (το κοινωνικό νόμισμα) για τη μέτρηση της αξίας της συναλλαγής. Υπάρχει μία κεντρική μονάδα που χρεώνει και πιστώνει το λογαριασμό κάθε μέλους, όπως μια τράπεζα κρατάει λογαριασμό των αναλήψεων και καταθέσεων. Υπάρχουν όμως όρια στο ανώτατο και κατώτατο ποσό κοινωνικών νομισμάτων έτσι ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση του (ανώτατο όριο) και να δίνεται ένα κίνητρο σε αυτόν που είναι στο κατώτατο όριο για προσφορά εργασίας προκειμένου να αποκτήσει κοινωνικά νομίσματα. Για να συμμετέχει κανείς πρέπει να είναι μέλος, δηλαδή χρειάζεται να εγγραφεί στον κατάλογο των συναλλασσόμενων, να δηλώσει τι προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρει και τι χρειάζεται και να ανοίξει λογαριασμό στο Σύστημα. Τα μέλη έχουν πρόσβαση στον κατάλογο με τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες και επιλέγουν από εκεί με ποια μέλη θα συναλλαγούν.
Οι συναλλαγές καταγράφονται (π.χ. ηλεκτρονικά, σε υπολογιστή του Συστήματος) και τα μέλη εκτός απο τον ηλεκτρονικό τρόπο συναλλαγής (μέσο ιστοσελίδας) μπορούν με ένα τηλεφώνημα να αναφέρουν τη συναλλαγή.
Με το σύστημα των τοπικών ανταλλαγών μπορεί να αξιοποιηθεί η προσφορά του καθενός, είτε αυτός είναι εργαζόμενος είτε είναι άνεργος, άντρας ή γυναίκα, νέος ή ηλικιωμένος, ντόπιος ή μετανάστης. Γιατί το συμβολικό χρήμα που χρησιμοποιείται δεν προσφέρεται για δημιουργία κέρδους αλλά αντιπροσωπεύει απλώς και μόνο την αξία των προσφερόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών, ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή τους μεταξύ των μελών. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες αποτιμώνται με βάση την εργασία που περιέχουν και όχι με βάση την εμπορευματική τους αξία. Τα κοινωνικά νομίσματα δεν τοκίζονται, δεν παράγουν πληθωρισμό, δεν δίνουν κέρδος. Δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος με τακοινωνικά νομίσματα. Παράλληλα, δεν πρέπει να υποτιμάται και η συμβολή του συστήματος αυτού στην επανατοπικοποίηση της οικονομίας, επομένως και η κοινωνική σημασία του.
Με το σύστημα αυτό οι άνθρωποι της τοπικής κοινωνίας γνωρίζονται μεταξύ τους, αναπτύσσονται φιλίες στη βάση της αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας και όχι του κέρδους και της εκμετάλλευσης, ενώ ταυτόχρονα ξαναζωντανεύει η τοπική παραγωγή.
Κανόνες λειτουργίας του Τοπικού Δικτύου ανταλλαγών Ιεράπετρας:
Κοινωνικό Νόμισμα και Συναλλαγές:
1) Oνομασία νομίσματος: Καερέτι
2) Το κοινωνικό νόμισμα έχει την ισοτιμία του ευρώ.
3) Το κοινωνικό νόμισμα δεν φορολογείται και δεν τοκίζεται.
4) Κάθε νέο μέλος αποκτά αυτόματα έναν νέο ηλεκτρονικό λογαριασμό για την αποταμίευση του κοινωνικού νομίσματος του και μια κάρτα μέλους με τον αντίστοιχο αριθμό.
5) Όλοι οι λογαριασμοί ξεκινάνε από το μηδέν και ο λογαριασμός κάθε μέλους κινείται με μέγιστο πιστωτικό όριο +300 νομίσματα και μέγιστο χρεωστικό όριο -300 δηλαδή το κάθε μέλος έχει περιθώριο συναλλαγής συνολικό 600 νομισμάτων . Σε περίπτωση που υπάρχουν ανάγκες αύξησης ή μείωσης των ορίων αυτό πραγματοποιείται έπειτα από γενική συνέλευση. Έτσι δεν χρειάζεται να χει κανείς κεφάλαιο για να συναλλαχθεί (χρεωστικό όριο),και κανείς δεν μπορεί να συσσωρεύσει το νόμισμα αφού ο σκοπός του είναι να εξυπηρετήσει τις ανάγκες όλων. (Πιστωτικό όριο)
6) Όλες οι συναλλαγές καταγράφονται ηλεκτρονικά και οι λογαριασμοί των μελών είναι ορατοί από όλους.
7) Κανένα μέλος του Δικτύου δεν είναι υποχρεωμένο να δεχτεί να κάνει μια συγκεκριμένη συναλλαγή την οποία δεν επιθυμεί για οποιονδήποτε λόγο.
8) Η Συντονιστική Ομάδα μπορεί να αρνηθεί να καταχωρήσει αγγελία προσφοράς ή ζήτησης που έχει ρατσιστικό, φυλετικό, αντι περιβαλλοντικό ή παράνομο χαρακτήρα. Σε περίπτωση που μια τέτοια καταχώρηση γίνει με ευθύνη του μέλους η Συντονιστική Ομάδα μπορεί να τη διαγράψει.
9) Στην ιστοσελίδα του Δικτύου δημοσιεύονται αγαθά και υπηρεσίες των μελών του. Την αποκλειστική ευθύνη για την ποιότητα αυτών την έχουν τα συναλλασσόμενα μέλη.
10) Οι συναλλαγές των μελών εκτός της άμεσης ανταλλαγής γίνονται αποκλειστικά με κοινωνικό νόμισμα. Καμία πρόσμιξη με το ευρώ δεν επιτρέπεται διότι θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες για το δίκτυο. Εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις , όπως το κόστος βενζίνης που χρησιμοποιείται από μια υπηρεσία που παρέχεται. Το ποσό της φορολογίας ενός ιδιοκτήτη ακινήτου εφόσον το ενοικιάζει σε κοινωνικό νόμισμα και διάφορες άλλες που θα αποφασιστούν σε γενική συνέλευση.
11) Τα μέλη του Δικτύου έχουν την αποκλειστική ευθύνη σχετικά με τις συναλλαγές που πραγματοποιούν με άλλα μέλη του Δικτύου.
12) Όταν κάποιος θέλει να αποχωρήσει από το δίκτυο πρέπει να επαναφέρει το λογαριασμό του στο 0.
Τρόποι Συναλλαγής κοινωνικού νομίσματος:
1) Ηλεκτρονικές συναλλαγές:
Α) Αυτός που δέχτηκε την προσφορά, μπορεί να μεταβιβάσει απευθείας από τον υπολογιστή του το ποσό της συναλλαγής.
Β) Αυτός που πρόσφερε το αγαθό ή την υπηρεσία μπορεί να στείλει ηλεκτρονική αίτηση πληρωμής σ αυτόν που τα δέχτηκε και όταν γίνει δεκτή μεταβιβάζονται αυτόματα και τα νομίσματα.
2) Συναλλαγή χωρίς υπολογιστή:
Α) Ένα μπλοκάκι συναλλασσομένων και κόβεις ένα αντίτιμό από την προσφορά που δέχτηκες με υπογραφή σου. Το αντίτιμο πηγαίνει στα κέντρα εξυπηρέτησης όπου ο διαχειριστής μεταβιβάζει το ποσό της συναλλαγής.
Β) Τηλεφωνική μεταβίβαση: Αυτός που πρέπει να πληρώσει , δηλώνει τηλεφωνικά στο διαχειριστή του κέντρου εξυπηρέτησης το ποσό της μεταβίβασης , τον αριθμό ταυτότητας του και τους αριθμούς κάρτας μέλους των συναλλασσομένων και ο διαχειριστής μεταβιβάζει το ποσό. Αυτός ο τρόπος εξυπηρέτησης ισχύει για ποσά μέχρι 100 μονάδων. (για λόγους ασφαλείας)
Εξυπηρέτηση δικτύου:
Κέντρα εξυπηρέτησης και διαχειριστές:
Εθελοντικά για το ξεκίνημα του δικτύου μπορεί να αναλάβει οποιοσδήποτε υπεύθυνα τις ώρες που θα δηλώσει.
Ομάδες Εργασίας:
Επιθυμητές και αναγκαίες ομάδες λειτουργίας:
1) Διαχειριστική ομάδα: Περιλαμβάνει τους δημιουργούς και συντηρητές του συστήματος καθώς και τα κέντρα εξυπηρέτησης.
Α) Οι διαχειριστές των κέντρων εξυπηρέτησης: Δεν έχουν πρόσβαση στις δομές του δικτύου αλλά μόνο στους λογαριασμούς των μελών για να μπορούν να πραγματοποιούν τις μεταβιβάσεις.
Β) Οι διαχειριστές του συστήματος: Έχουν πρόσβαση στις δομές του και φροντίζουν την καλή του λειτουργία και τις αλλαγές που χρειάζονται έπειτα από απόφαση της συντονιστικής ομάδας και της Γενικής Συνέλευσης.
2) Ομάδα προώθησης και ενημέρωσης: Περιλαμβάνει την οργάνωση και προώθηση έντυπου ή ηλεκτρονικού υλικού ενημέρωσης για το τοπικό δίκτυο ανταλλαγών. Επικοινωνία με φορείς , συλλόγους, συνεταιρισμούς , επαγγελματικών ομάδων παραγωγών ή υπηρεσιών , και την συνολική προώθηση τους μέσα στο δίκτυο. Φροντίζουν να ακροάζονται τις ανάγκες, επιθυμίες ,προβληματισμούς του δικτύου για την περαιτέρω ανάπτυξη του και να ενημερώνουν ταυτόχρονα την συντονιστική ομάδα ώστε το δίκτυο να αποκτήσει λειτουργικότητα . Φτιάχνουν λίστες με τις ανάγκες που συναντούν και προωθούν να εισάγουν στο τοπικό δίκτυο τις ομάδες ενδιαφέροντος.
3) Δημιουργία ανάπτυξης και διάδοσης τοπικών αγαθών: ομάδα πρωτοβουλίας και συνεργασίας με σκοπό την διάδοση και οργάνωση ανάπτυξης τοπικών αγαθών για τις ανάγκες ή επιθυμίες του δικτύου και όχι μόνο αλλά και της παροχής τους στο τοπικό δίκτυο.
4) Διασύνδεση τοπικών δικτύων ανταλλαγής: Ομάδα που έχει να κάνει με έρευνα και άμεσες ανταλλαγές αγαθών με άλλες πόλεις ώστε να μπορούν να παρέχονται εντός δικτύου αγαθά που δεν παράγονται τοπικά.
Λειτουργία συντονιστικής ομάδας πέραν καταστατικού:
Να ανακαλύπτει και εφευρίσκει ομάδες ενδιαφέροντος βοηθώντας στην συγκρότηση τους αφήνοντας τις ανεξάρτητες να συνεδριάζουν και να δρουν , ανανεώνοντας το ενδιαφέρον τους αν αυτές εξασθενίσουν .
Λειτουργία του χώρου:
Ο χώρος μπορεί να οργανωθεί και να λειτουργεί σε οποιαδήποτε δραστηριότητα έχει να κάνει με την εναλλακτική οικονομία και το τοπικό δίκτυο ανταλλαγών.
Α) Γραφείο εξυπηρέτησης
Β) Χαριστικό παζάρι και χώρος φύλαξης των αντικειμένων
Γ) Πίνακες ανακοινώσεων , ενημέρωσης ,
Δ) Συνεδριάσεις συντονιστικής και ομάδων εργασίας
Ε) Χώρος ανταλλαγής αγαθών
Ζ) Χώρος αποθήκευσης υλικών που χειρίζονται οι ομάδες εργασίας και η συντονιστική.
Η φιλοξενία στο χώρο οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας πέραν της εναλλακτική οικονομίας θα αποφασίζεται έπειτα από ψηφοφορία γενικής συνέλευσης με πλειοψηφία αυτής.